به نقل از «آنا»

«استانداردسازی» حلقه مفقوده در نظام آموزش و پرورش

تاریخ انتشار: ۲۶ فروردین ۱۴۰۳ | کد خبر: ۴۰۱۲۳۱۸۴

در کتاب آموزش و پرورش آینده که به همت صاحب‌نظران آموزشی و دانشگاهی در سال ۱۳۹۸ منتشر شده سلسله مقالات و پژوهش‌هایی آمده است که سعی دارد نگاهِ حل مسئله به معضلات و مشکلات عرصه آموزش و پرورش ایران داشته باشد.

یکی از مقالات منتشره در کتاب آموزش و پرورش آینده به قلم دکتر مهدی سهرابی با عنوان «نیاز به استاندارد کردن آموزش در چرخه آموزش و پرورش کشور برای حل مشکلات و نابرابری‌ها» به موضوع ضرورت برابری‌ها در آموزش و پرورش پرداخته است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

 دربخش‌هایی از این مقاله پیشنهاد شده است ایران هم می‌تواند مثل خیلی از کشور‌های دنیا که سعی بر استانداردسازی و رفع نابرابری‌های آموزشی داشته‌اند در این جهت گام بردارد.

این مقاله که در صفحه ۳۹۷ کتاب آموزش و پرورش آینده منتشر شده علاوه بر موضوع استانداردسازی به شکل‌گیری فرایند ایران مشابه فرایند بولونیایی که در اروپا شکل گرفته اشاره شده است.

پرونده آموزش و پرورش آینده

_ آموزش و پرورش کشور بیمار است/ تصمیمات نظام آموزشی ارتباطی با تحقیقات علمی ندارد
_ راهیابی فرهنگ سامورایی به مدارس ژاپن/ آموزش و پرورش امارات به رهبری آموزشی منطقه می‌اندیشد
_ مغفول‌ ماندن تحول بنیادین آموزش و پرورش/ سندی که نیازمند اجرایی‌سازی است

مدرسه، کتاب‌های درسی، امکانات آموزشی و کیفیت فراگیران و آموزش‌دهندگان، هر کدام بخش‌هایی از پازل آموزشی هستند که باید از کیفیت مناسبی برخوردار باشند تا چرخ آموزش لنگ نزند. برخی از نواقص فضای آموزشی، مربوط به کمبود‌ها و بعضی از بخش‌های آن متوجه عدالت در نابرابری‌های آموزشی است.

در واقع اگر نیاز داریم مسیر آموزش و پروش و آموزش عالی به سمت رفع مشکلات و محرومیت‌ها و گره‌گشایی از کشور ختم شود لازم است به استانداردسازی فضای کلی آموزش و رفع نابرابری‌های موجود فکر کنیم.

مشکلات و یا کمبودهای آموزشی در اکثر کشور‌های جهان مشهود بوده و هست؛ اما سالها است که خیل زیادی از کشورهای در حال توسعه نابرابری‌ها را به حداقل رساندند و به سرعت در حال ساخت و تجهیز سراهای آموزشی خود هستند.

«فرایند بولونیا» توافقی بین کشورهای اروپایی برای استانداردسازی و بالا بردن کیفیت آموزشی

تعداد زیادی از کشور‌های اروپایی به منظور برابری‌سازی کیفیت آموزش و برای دست‌یابی به استاندارد‌های از پیش تعریف شده و در قالبی جهانی و نظام‌مند دست به کار شدند و فرآیندی ایجاد کردند تا همه نیازمندی‌های آموزشی در کشورشان براساس آن شکل بگیرد.

نام این فرآیند که حدود ۵۰ کشور اروپایی به آن پیوسته‌اند فرآیند بولونیا است فرآیند بولونیا (Bologna Process) به مجموعه‌ای از جلسات و توافق‌های وزرای کشور‌های اروپایی اطلاق می‌شود که در راستای اطمینان حاصل کردن از صلاحیت استاندارد‌ها و بالا بردن کیفیت مدارک تحصیلی دانشگاهی کشور‌های اروپایی انجام گرفت.

مثل اروپا حتماً در کشور‌های دیگر جهان نیز خصوصاً کشور‌هایی که در ده‌های اخیر نسبت به اصلاح شیوه‌های آموزشی خود همت گماشتند استانداردسازی‌های انجام شده است این موضوع را می‌توان از رشد نظام‌های آموزشی کشورهای دنیا به راحتی فهمید. سنگاپور، ژاپن، فنلاند، استرالیا، هندوستان و کشورهای عربی منطقه از جمله کشورهایی هستند که دست روی دست نگذاشتند و سالها است به فکرافزایش کیفیت آموزشی در مدارس و دانشگاه‌ها هستند.

در ایران می‌توان فرآیندی راه‌اندازی کرد تا برابری آموزشی جای خود را به نابرابری‌ها بدهد

در ایران هم آنچنانکه کاملاً مشهود است عدالت آموزشی به معنایی که باید باشد وجود ندارد. مدارس در ایران در فرم‌های مختلفی ساخته می‌شود. از وضعیت مدارس و پوشش دانش‌آموزان مناطق مختلف در شهر‌ها می‌توان پی برد که فاصله طبقاتی موجود در جامعه به مدارس کشور نیز رسیده است.

معلمان و آموزش‌دهندگان دوره‌های آموزشی به اندازه کافی آموزش ندیده‌اند و دانش آن‌ها به روز نیست؛ حتی می‌شود گفت سال‌ها است به روز نشده است. شیوه‌های آموزش دست‌نخورده باقی ماند و براساس محفوظات است. دانش‌آموز باید حتماً طوطی‌وار مطالبی رو حفظ کند و به معلم ارائه کند تا نمره قبولی بگیرد و خبری از درک مفهومی نیست.

این شیوه در مدارج بالاتر تحصیلی و در دانشگاه‌ نیز ارائه می‌شود. شیوه‌های منسوخ شده‌ای که معلوم نیست با این شیوه آموزشی قرار است به کجا برسیم و کدام مشکل کشور با این روش تحصیلی حل خواهد شد.

در پژوهش انجام شده به قلم دکتر سهرابی منتشر شده در کتاب آموزش و پرورش آینده پیشنهاد شده است آنچنانکه فرآیند بولونیا در اروپا به منظور استانداردسازی و ایجاد برابری آموزشی شکل گرفته است در ایران نیز می‌توان در قالب فرآیند ایران راه‌اندازی شود تا برابری آموزشی جای خود را به نابرابری آموزشی بدهد.

پیشنهاد تشکیل کمیسیونی با حضور دلسوزان و صاحب‌نظران آموزشی به منظور تحول در آموزش و پرورش 

در پژوهش انجام شده پیشنهاد مشخصی برای اجرایی‌سازی فرآیند ایران داده شد. پیشنهاد این است که کمیسیونی به منظور تحول برابرسازی آموزش و پرورش متشکل از دلسوزان آموزش و پرورش و صاحب‌نظران آن، وزرای مرتبط و متخصصان آموزشی تشکیل شود.

فرایند ایران یا هر تشّکل و اتاق فکری که نامش را بنامیم پس از تشکیل باید به بررسی نابرابری‌ها و مشکلات آموزش و پرورش در مقاطع پیش دبستانی و دبستان و دبیرستان، دانشگاه و مشکلات آموزشی پس از گذراندن دانشگاه توجه داشته باشد.

برای استانداردسازی آموزش و پرورش باید الگو و شاخصی مدنظر باشد. در این مسیر باید به خط مشی، چشم‌انداز و دست‌آورد‌ها به منظور دست‌یابی به توسعه پایدارآموزش و پرورش توجه داشت.

استانداردسازی در فازهای مختلف با سند سیاست‌گذاری توسعه پایدار

از این رو لازم بود برای دست‌یابی به توسعه پایدار و اهداف کشور برنامه‌ای قابل اجرا تهیه شود اخیرا به منظور اجرای این سیاستگذاری و برنامه پیش‌نویس سند سیاست گذاری وزارت آموزش و پرورش در توسعه پایدار کشور به منظور رفع نابرابری‌ها در سه مرحله تهیه شده است:

مرحله اول: استاندارد محور کردن پنج دبستان و پنج دبیرستان در تهران و به همین تعداد در مراکز استان‌ها به عنوان مدل در مدت مثلا دو سال با فرهنگ سازی گسترده

مرحله دوم: استاندارد محور کردن گسترده‌تر در یکصد دبستان و یکصد دبیرستان در تهران و همان تعداد یا بسته به ظرفیت هر مرکز استان در مدت ۵ سال با به کارگیری درس‌های آموخته و تجربه‌های اندوخته از مرحله اول با فرهنگ‌سازی گسترده

مرحله سوم: استانداردسازی سراسری فرایند در مدت ۲۰-۱۰ سال از تاریخ شروع با به کارگیری تجربه‌های اندوخته شده‌ی قبلی 

استفاده از شیوه‌های ناکارآمد، مغفول ماندن پژوهش در سال‌های منتهی به دبیرستان و دانشگاه، عدم توجه به نیاز‌های جامعه از نقاط ضعف نظام آموزشی ایران است.

با نگاهی اجمالی بر روند آموزش در مدارس و دانشگاه‌های کشور و طبق بررسی‌های به عمل آمده در این پژوهش مشخص شد پاره‌ای از نقاط ضعف نظام آموزشی کشور به شرح زیر است:

استفاده از شیوه‌های آموزش و پرورش ناکارآمد، مغفول ماندن پژوهش در پروسه آموزشی و به فراموشی سپردن آن در سال‌های منتهی به دبیرستان و دانشگاه، عدم توجه به نیاز‌های جامعه، ناکارآمدی نظام ارزشیابی به طور کلی، نبود معیار و استاندارد آموزش، کمبود روش‌های تجربی، نبود آزمایشگاه‌ها در مدارس، شیوه‌های داوری بازو محور و خصومت محور، کم توجهی به افراد متخصص، نیاز به آموزش آموزش دهندگان، عدم توجه به روان دانش آموز و دانشجو، عدم توجه به جایگاه آموزگاران و اساتید، عدم تشخیص برای نیازها، چند گزینه‌ای محور بودن آزمون ها، نظام از برکردن غیرمفهومی، عدم درک پاسخ مفهومی تعدادی از دلایل مشکلات نظام آموزشی ایران است.

چگونه از بحران خارج شویم

در پژوهش انجام شده در کتاب آموزش و پرورش آینده برای خروج از بحران نابرابری‌های آموزشی با نگاهی بلند مدت پیشنهاد‌هایی ارائه شده است: ایجاد نظام استاندارد محور در چرخه آموزش و پرورش به عنوان رکن توسعه پایدار، داشتن دانش آموختگان مقاطع مختلف با دانش خروجی استاندارد، ارائه خدمات آموزشی مناسب، داشتن محیط‌های آموزشی سالم، داشتن جوانان و مردمی پرورش‌یافته برای اعتلا به سطح مناسبی از زندگی و استاندارد کردن کلیه چرخه‌ی آموزشی در همه مراحل، از کارهایی است که می‌‎تواند نظام آموزشی ایران را از وضعیت بحرانی کنونی خارج کند و به ساحل امن برساند.

برای دست یابی به نظام آموزشی استاندارد و به دور از نابرابری‌ باید به متخصصان آموزشی و فرهنگستان‌های کشور اعتماد کرد تا گامی موثر در این جهت برداشته شود.

انتهای پیام/

قاسم شجاع

منبع: آنا

کلیدواژه: آموزش و پرورش آینده مدرسه کتاب آموزش و پرورش آینده کتاب آموزش و پرورش آینده برابری آموزشی توسعه پایدار نابرابری ها نظام آموزشی دست یابی عدم توجه نظام آموزش برابری ها انجام شده

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت ana.press دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «آنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۴۰۱۲۳۱۸۴ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

توسعه زیرساخت های آموزشی در استان سمنان/ افتتاح ۱۴ چمن مصنوعی

به گزارش خبرنگار مهر، سید جمال وزیری در نشست خبری ظهر دوشنبه خود با حضور رسانه ها به میزبانی آموزش و پرورش استان سمنان، ضمن اشاره به توسعه ظرفیت های آموزشی و ورزش مدارس در استان طی دولت سیزدهم، تاکید کرد: توسعه کیفی و کمی زیرساخت ها در مدارس استان سمنان در زمره برنامه های دولت سیزدهم بوده است.

وی از افتتاح ۱۴ زمین چمن مصنوعی در استان سمنان خبر داد و افزود: سرانه فضاهای ورزشی استان سمنان به ازای هر دانش آموز ۶۱ سانتی متر مربع است در حالی که در بهترین حالت این شاخص تا سال های قبل ۴۶ سانتی متر مربع بود.

مدیرکل آموزش و پرورش استان سمنان از توزیع شیر رایگان در مدارس استان برای نخستین بار و در راستای طرح ارتقای سلامت خبر داد و ابراز کرد: شیر به همت دولت سیزدهم در ۴۰۰ آموزشگاه ابتدایی دولتی استان توزیع می شود.

وزیری با اشاره به اینکه افتتاح «کانون یاریگران» برای نخستین بار در کشور و در استان سمنان یکی دیگر از دستاوردهای دولت سیزدهم در این استان است، گفت: پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی به خصوص مواد مخدر و اجرای برنامه های با نشاط و مشاوره ای در زمره فعالیت های این مرکز است.

وی از توسعه متوازن رشته‌های تحصیلی فنی و حرفه‌ای و کار دانش به عنوان دیگر رویکرد و دستاورد آموزش و پرورش در دو سال اخیر یاد کرد و بیان داشت: استان سمنان در شاخص توسعه متوازن رشته های فنی که نیاز امروز کشورمان نیز برای تربیت نیروی کار محسوب می شود، در زمره پنج استان برتر ایران است.

مدیرکل آموزش و پرورش استان سمنان ضمن اشاره به توجه به رشته های فنی و کار دانش به عنوان یکی از راهبرد های این اداره کل، تاکید کرد: ۱۷ هزار دانش آموز در هنرستان‌های فنی و حرفه‌ای و کاردانش تحصیل می کنند.

وزیری با بیان اینکه ارتقای زیرساخت های مورد نیاز کیفیت بخشی آموزش در مدارس استان سمنان از دیگر اقدامات اداره کل است، گفت: در اتصال مدارس به شبکه فیبرنوری خوشبختانه مدارس استان سمنان توانسته اند رتبه اول کشور را کسب کنند.

وی با بیان اینکه در کنار این مسائل به رویکرد های دینی، تربیتی و معنوی دانش آموزان استان سمنان نیز تاکید فراوانی شده است، بیان کرد: ۹۵۰ اردوی تربیتی برای دانش آموزان استان طی سال تحصیلی جاری برگزار شده و مورد استقبال خوب دانش آموزان و خانواده ها هم قرار گرفته است.

مدیرکل آموزش و پرورش استان سمنان در ادامه از صدور مجوزها برای مولدسازی ۶۱ ملک این اداره کل در قالب واگذاری ساختمان های دولتی و طرح مولد سازی خبر داد و بیان کرد: میزان مولدسازی که برای آموزش و پرورش از سوی سازمان برنامه و بودجه مشخص شده بود ۳۷۵ میلیارد تومان بود که بیش از این میزان هم در مقوله مولد سازی استان محقق می گردد.

وزیری در ادامه به برنامه های هفته معلم نیز در استان سمنان اشاره کرد و گفت: تقدیر از یک هزار معلم در یک هزار مدرسه استان سمنان یکی از محوری ترین برنامه های هفته معلم در سراسر استان محسوب می شود.

وی با بیان اینکه انتخاب ۳۳ معلم برتر در ۳۳ حوزه آموزش و پرورش استان سمنان برای تقدیر از آنها دیگر برنامه هفته معلم در استان است، افزود: سه معلم استانی نیز برای تقدیر در سطح کشور، طی این هفته انتخاب خواهند شد.

مدیرکل آموزش و پرورش استان سمنان از غبارروبی گلزارهای شهدا در سراسر استان با حضور معلمان و دانش آموزان خبر داد و ابراز کرد: در این هفته برنامه هایی مانند دیدار با خانواده‌های شهدای معلم و دانش‌آموز و حضور در نماز جمعه نیز برنامه ریزی شده است.

وزیری از اجرای برنامه‌های ورزشی و مسابقات فرهنگی و هنری، نمایشگاه ها و رویداد های علمی و آموزشی و تربیتی در هفته معلم در سراسر استان خبر داد و بیان کرد: نواختن «زنگ سپاس معلم» آغازگر برنامه های هفته معلم در استان است.

کد خبر 6092270